Nif (ARPACIK) Mahallesi
İLİ:
MUĞLA
İLÇESİ:
FETHİYE
BUCAĞI: ÜZÜMLÜ
KÖYÜN ADI: (ARPACIK) NİF
KÖYÜN NÜFUSU: 1700 son sayım
HANE SAYISI: 800
İL
MERKEZİNE UZAKLIĞI : 175 Km
İLÇE MERKEZİNE UZAKLIĞI: 33
Km
BUCAK
MERKEZİNE UZAKLIĞI : 12 Km
1862 Yılından evvel süresi bilinmeyen bir
zamandan bugünkü Pırnaz köyü kaza, bugün
ARPACIK ( NİF ) in Bağlıca mahallesi de Pırnaz
kazasına bağlı bir köydür.
Bağlıca
nın köy olduğu zamanda Çerdin Mahallesinde Sarı çizmeliler namında
alevi olduğu zannedilen bir kabilenin yaşadığı söylenmektedir.
Bağlıca, Hisarcık, Kazalık,
Mout, Bayıldım, Kıloluk
ve Kayadibi semtlerinde oturanlarında
İslam olduğu ve oralarda kütük evler içinde
yaşadıkları oradaki mezarlıklardan anlaşılmıştır.
Şemsi deresi adıyla anılan derenin
yakınında tutma hoca ile çocuk okuttuğu ve hoca olarak Hacı
sait ve Ömer Ali Demirezen
in dedesinin çalıştığı söylenmektedir.
KÖYÜN COĞRAFİ DURUMU:
Köyün dört tarafı dağlarla çevrili. Hafif dalgalı
düzlüklerle ve engebeli bir araziyle kaplıdır. Köyümüzün arazisi, verimli
sayılmaz. Gübre ve suyun etkisiyle arazilerimizden gereken fayda
sağlanabiliyor.
Köyümüzün doğusunda Yayla koru
Köyü, Güneyinde: İncirköy, Batısında:
Çenger köyü, Kuzeyinde:
Karabayır Köyü, Kuzeydoğusunda: Değne
Köyü, Kuzeybatısında: Darıyeri Köyü ve Çöğmen
Köyü, Gürleyik Köyü Güneybatısında ise
Karacaören köylerine komşudur.
Köyümüzdeki dağlar Akdeniz
bölgesindeki toros dağlarının devamıdır. Başlıca
dağları, Çal dağı, Dikmen dağı, Taşkıran dağı,
Sakar dağı, Kaykıseki dağı, Karanfil Dağları,
Çataltepe dağı, Tepelce
dağlarıdır.
Köyümüzün önemli bir akarsuyu
yoktur. Yalnız Nif çayı ile anılan bir akarsuyu
vardır. Nif çayı, kişın
yağan yağmurlarla suyu çoğalır. Mayıs ayı geldiği zaman suyu kesilir.
Nif çayı Çal dağı ve
Kaykıseki dağlarından dağar. Kargı çayına, oradan da denize dökülür.
Bunun yanında sulama suyu ve içme suyu olarak kullanılan
sazakgözü suyu vardır. Bu suyun kanallardan
geçirerek sulama suyu olarak kullanılmaktadır. 2003 yılı içinde köyümüze
içme suyunun gelmesi, su şebekesinin hizmete girmesiyle içme suyu sorunu bir
ölçüde giderilmiş oldu. Köyümüzün arazileri: Kızılbucak
mahallesi kırkpınar ve cevizden çıkan sularla,
Dikmendibi ve Arpacık mahallesi:
Kırkpınar’ dan ve Nif
deresinden gelen sularla. Sazak, Karaçörtmek,
Pazaryeri, Cebeci, Narağacı da
sazakgözünden çıkan suyla sulanmaktadır.
Kızlan mahallesi, kesik,
Topuzartmut ve suçıkan mevkileri
sazakgözü ve Nif
deresinden sulanmaktadır. Buralar suyu gece kullanırlar. Sazak suyunu
buralar yıl aşırı Cuma günleri gündüz kullanır.
Damarası mahallesi ve dere içi Balganlık
mevkileri Nif deresinden sulanmaktadır.
Gedre mahallesinin bir kısmı kuyu gibi yer altı
sulardan yararlanmaktadır. Gedre ovası
Kanlıkuyu, Asanyeri
susuzdur. Sulanan yerlerin her mahallenin geleneksel kuralları olup bu
kurallar uygulanır. Suyu idare edecek bir sucu seçimi yapılır. Sucunun
alacağı ücret tespit edilir. Mevsim sonu ise suyu kullananlardan bu ücret
talep edilerek sucunun ücreti ödenir.
Suların yaz mevsiminde yetebilmesi için;
kaşın yağmurların bol yağmasına bağlıdır.
ÖYÜMÜZE İLK YERLEŞENLER VE İLK YERLİLER.
Köyümüzün ilk yerleşenleri,
bugünkü Çomaklar, Çomarlar, Çınarlar, (Dağlaroğlu
) , Gökçe ( omar omar),
Dikmenler, Işıklar, Köklüler, Gökmenler, Türkmenler,
Göktaşlar, Yalçınlar sülalesinin nereden geldiği belli değildir. Bu
sülaleler ilk yerliler oldukları zannedilmektedir.
KÖYÜMÜZÜN HALKI NEREDEN GELMİŞTİR.
Köyümüzün halkı İnlice, Elcik,
Karacaören, Gökçeovacık
Köylerinden Antalya ili Finike ilçesinden, Kaş ilçesi, Kalkan Bucağından,
Faralya Köyünden, Değne
Köyünden ve İncir köy den gelmişlerdir.
EKONOMİK DURUM
Köylü geçimini tarlada çalışarak çiftçilik, işçilik
yaparak geçinir.Toprağın verimini arttırmak için, hayvan gübresi ve suni
gübreler kullanılır. Tarlalar çoğunlukla traktörle, az miktarda da katır ve
öküzle sürülür. Köyde traktör sayısı yeterince olup, yeterince
kullanılmaktadır. Traktörlere ek parçalar takılarak ve ilave edilerek,
çeşitli işlerde kullanılmaktadır. (Kanal kazma, arazi düzeltme, yükleme,
harman kaldırma, ekin biçme vb.) Modern tarım araçlarından
yararlanmaktadır.
Köylü ihtiyaç maddelerinin bir
kimsini yetiştirir. Bir kısmını da pazardan satın alır. Üretim aracı olarak
traktör kullanır. Sulanmayan araziler, su motorlarıyla sulanmaya çalışılır.
Üretimde ailenin hemen hemen büyük küçük hepsi
çalışır.
Köy dağınık olduğu için,
hayvancılık gelişmiştir. Koyun, keçi beslenir. Bunun yanında sığır
besiciliği yapılmaktadır. Orköy kredisiyle
hayvancılık ve besicilik desteklenmiştir. Hayvan besiciliğini ormanın
çevrede düz kesin yapması nedeniyle otlak yerlerinin azalması, hayvancılığın
azalmasına etki etmektedir.
Köyümüzün bir kısmı ise
ormanda kereste işlemek, orman yolu ve reçine işlerinde çalışır. 1985
yılında kurulan Arpacık ve havalesi orman kooperatifi ile birlik içinde
çalışmaları sağlamıştır.
Maden ocaklarında
çalışanlarında sayıları epeyce çoktur. Köy hudutları içinde, sulu ocak,
kızıldere, gökyar.
Kırkpınar, semplerinde
krom, mangenez ve kalitesi düşük
olsada kömür madeni vardır. Bu madenleri
etibank ve özel şirketler tarafından
işletilmektedir.
Köyümüzde küçük sanayi dalları
kurulmaya başlamıştır. Değirmen, hızar, ağaç işleme atölyeleri. Kaynakçı,
elektirikci, motosiklet tamircisi, halkın
ihtiyaçlarını karşılamak için yeterince bakkal, market, hırdavat malzeme
satan yerler, kahvehaneler, birahaneler, tarım ilacı satan yerler, berberi,
terzisi vb ihtiyacı karşılamak için dükkanlar mevcuttur. Ayrıca
kırkpınar mevkiinde yaz ve kış mevsiminde
çalışan kebap salonları bulunmaktadır.
Haziran ve temmuz aylarında
kiraz alım merkezleri kurulmaktadır.
Köyümüzde Tarım kredi
kooperatifi bulunmaktaydı, ama bu kooperatif kapatılarak, binası depo olarak
kullanılıyor. Buradaki kooperatif merkezde Fethiye’de hizmet vermekte,
üretici buradan kredi alarak parasal ihtiyacını sağlamaktadır. Parasal
ihtiyaçlarını ilçedeki çeşitli bankalardan da karşılamaktadırlar.
Üretici yetiştirdiği tütünü,
tekel ve diğer eksperlere vermektedir. Köyümüzde yetişen diğer ürünleri
domates, biber, soğan, arpacık, dereotu, maydanoz, marul, roka, lahana,
fasulye vb. tarım ürünlerini Fethiye pazarına ve turistik yerlere,
pazarlayan komisyonlara satılmaktadır. Köyümüzde her türlü meyve yetişmesine
rağmen; ilk önceleri elma yetiştiriciliğine yönelinmiş
ama elma gereken verimi vermemiştir. Elma bahçeleri sökülerek kiraz
dikilmiştir. Ziraat men şeyli kirazlar ve yerli kiraza aşı yapılarak
kaliteli kirazlar yetiştirilmiştir. ARPACIK Köyü, Çevrede bilinen adıyla
Nif Köyü son zamanlarda kiraz yetiştiriciliğinde
çevresindekilerin önüne geçmiştir.
Köyde geleneksel hale gelen
festivaller yapılmaktadır. Önceleri güreş ve çeşitli etkinlikler
tapılıyordu. Şimdi ise kirazın önemli bir şekilde gelir kaynağı olması,
yetiştirilirciğinin öne geçmesiyle kiraz
festivaline dönüşmüştür. ARPACIK (Nif ) Kiraz
festivali her yılın haziran ayının ikinci yarısında tespit edilen bir günde
yapılmaktadır.
KÖYDE SAĞLIK
DURUMU
Köyün devamlı bir ebesi vardır. Köylü tarafından
yaptırılan lojmanlı sağlık evinde hizmet vermektedir. Köylü sağlık durumu
bakımından hassastırlar. Sık sık doktora
giderler. Ani rahatsızlıklardan bilinen sağlık yöntemleri uygulanır. Sağlık
için batıl düşünce yöntemleri yoktur.
Şimdiye kadar
köyde içme suyu ihtiyacını kuyulardan ve sağlıksız akan sulardan
karşılanıyordu. 2003 yılında köyümüze şebekesi olan evlere abone karşılığı
verilen sağlıklı suya kavuşulmuştur.
Köyde hamam
yoktur. Her aile evinde kendi banyolarında bu ihtiyacı karşılamaktadırlar.
Son zamanlarda yapılan evlerde bu teşkilat modern bir şekilde yapılmaktadır.
Her evin en az bir tuvaleti vardır. Evin içinde olduğu gibi şimdi çalıştığı
bahçesine bağına da bir tuvalet yapmaktadır. Köyümüzün birde köy konağı
altında modern bir tuvaleti vardır. İyi çalıştırılabilirse iyi olacak.
Bakkallarda, evlerde ecza dolabına ve
ihtiyaç olan sağlık malzemesi bulunur. Sağlık için ilk yardım yapılır.
Yenilen sebze
ve meyveler sıhhatlidir. İnsanların ortalama ömrü 55-60 yaşları arasıdır.
Kadınlar erkeklere nazaran daha çokça yaşamaktadır.
Nüfus planlaması etkin biçimde
uygulanmaktadır. İstem dışı çocuklar büyük ölçüde önlenmektedir.
KÖYÜN NÜFUSU
Köyün arazisi az ve verimsiz olusu, köyün genelde yerlileri
çalışmak amacıyla ve işi nedeniyle sanayinin geliştiği yerlere ve turizmle
ilgili çalışılan yerlere gittiğinden yerleşik nüfus kış sezonunda 2 bin
civarında olmaktadır. Kesin bilgi olmamakla birlikte, yaz aylarında köyün
nüfusu, son zamanlarda Günlükbaşı ve diğer
yerlerden gelen yerleşik ev yapan veya kira ile oturarak yazlamaya
gelenlerle 5 bin civarında olduğu sanılıyor. Kirazcılığın gelişme si ve kent
yaşamından köye kayış içenin (FETHİYE) nin en
yakın yaylası olması nüfus artışının nedenlerindendir.
KÖYDE AİLE
DURUMU
Köyde aileler genelde kalabalık değildir. Aynı çatı altında
büyük anne ve büyük baba oturur. Hatta iki kardeş ailede aynı çatı altında
oturabilir. Aileler arasında ilişki geçinme bazı istisnalar hariç genellikle
iyidir. Son zamanlarda çekirdek aile oluşumları çoğalmaya başlamıştır.
Düğün ve ölüm,
anında yardımlaşmalar gelenek halinde ve olumlu yöndedir. Köyümüzün bakımlı
olarak çeşitli mahallerinde mezarlıklar mevcuttur. (pazaryeri, çamlık,
arpacık, gedre, damarası,
danacı vb.)
KÖYDE DÜĞÜN
Köyde düğün, evlenmeler genellikle anne, baba rızasıyla olduğu
gibi, kız kaçırarak da yapılır. İki ailenin anlaşarak yapacakları düğünlerde
önce kız istenir. Uygun görülürse, oğlan tarafı kız evine nişan vermeye
giderler. Nişan verme bazen davullu zurnalı, bazen de, akrabalarla birlikte
sessizce yapılır. Nişanda yüzük, giyecek elbiseler ve bazı hediyeler,
verilir. Nişan sırasında düğün tarihi ve şekli tespit edilir.
Düğünler
genelde Cuma günü başlar. Cuma günü akşamı,oğlan evinde kapma denilen düğün
şenliği yapılır. Bu şenlikte, çeşitli çevresel oyunlar oynanır. Şenlikler
anında içkide içilir. Cumartesi günü; kız evine kına vermeye gidilir. Kız
evinde biraz durulur. Yemek yenir ve dönülür. Eskiden kız evinden dönülüp,
oğlan evine gelindiğinde, güreş yapılırdı. Son zamanlarda bu gelenek ortadan
kalktı sayılacak kadar az yapılmaktadır. Kız evinde cumartesi günü akşamı
kına yakma denilen kadınların oyun ve eğlenceleri olur. Gelin olacak kız,
kınalanır. Cumartesi günü kınacılar dönerken, kızın çeyizini oğlan evine
getirilir. Çeyiz yazılır, döşenir. Pazar günü gelin almaya gidilir.
Pazartesi günü ise duvak denilen ve kadınların toplanıp oynadıkları
eğlendikleri bir şenlikle düğün sona erer.
Düğünlerde hem
kız evi hem oğlan evine gelenlere yemek yedirirler. Yemekler, başta yöresel
yemek olan keşkek olmak üzere, etli ve mevsimsel yemekler olur.
KÖYDE SOSYAL
YARDIMLAŞMA
Köyde sel felaketi, deprem, yangın gibi doğal afetlere karşı
yardımlaşmaya duyarlıdır. Toplumu ilgilendiren yeniliklerin getirilmesi,
için birleşme, birlik beraberlik kurmak zordur. Başarılabilirse de
yapılanları çabuk kabullenirler.
Hayır
kurumlarına karşı yardım konusunda duyarlıdırlar. Kendi okullarını,
camilerini; hele yeni camii görülmeye değer güzelliktedir. Sağlık evini,
tarım kredi kooperatif binasını, köy konağını vb. yardımlaşma yoluyla
yapılmıştır.
Okullara karşı
ilgi iyidir. Okulu severler.
KÖYDE SANAT UĞRAŞI
ALANLARI
Köyde sanat uğraşımı olarak, marangozluk, berberlik, terzilik,
tamircilik, kaynakçılık, demircilik, kalaycılık,
elektirkçi, su tesisatçısı, yapı işlerinde uğraşanlar vardır. Köyün
kendi düğünlerini yapabilecek kapasitede çalgıcı gurubu mevcuttur. Ticaretle
uğraşanlarda vardır. Bunun yanında, (maden) işçi emeklisi, memur
emeklisi ve yurt dışında çalışan işçiler, seka
kağıt fab. dan emekli ve çalışanlar vardır.
Kendilerine göre uğraşı bulmuşlardır.
KÖYÜN KÜLTÜREL
DURUMU
Arpacık köyünde iki ilkokul ve bir ortaokul vardı. İlkokulun
birisi, köyün merkezinde, diğeri ise merkeze 7 Km uzaklıktaki
gedre çal mahallesinde uzun süre hizmet
vermiştir. Merkezdeki ilkokul şu anda 3. binasında hizmet verirken, 1974
yılında yapılan binasıyla ortaokul olarak hizmet veren ve 1997 yılında 8
yıllık ilköğretim okulu olunca ilkokulla beraber eğitim ve öğretime
geçmiştir. Çal mahallesindeki okul taşımalı eğitime
geçerek kapanmış, buradaki örenciler merkeze Arpacık ilköğretim
okuluna taşınmaktadır.
KÖYDE DİNİ İNANIŞLAR
Köyümüzde
ibadet yapılan dört camii bulunmaktadır. Yıkım kararı alınmış birde mescit
camii bulunmaktadır. Yeni cami modern bir camidir. Bütün camilerin, Devlet
tarafından görevlendirilmiş, din görevlisi mevcuttur.
Köy halkı Cuma
ve bayram namazlarında kalabalık olarak ibadet ederler. Köy dağınık
olduğundan, camilerde vakit namazlarına iştirak az olur. Vakit namazlarını
evlerinde kılarlar. Cuma günleri çalışılmaz. Ağaç kesilmez. Batıl inanışlar
pek azdır. Bazı kimseler tılısıma, nazara
inanırlar. Tılısım ve muska işleriyle ilgilenen,
son zamanlarda yok denecek kadar azalmıştır.
Köyde asker
uğurlanırken, asker yemeği, çocuk olduğunda çocuk tuzu yemeği, hali ve
vaktine yemek, hayır yemekleri yapılır. Ölüm sonrası yapılan yemeklerde
mevcuttur. Elli ikinci yemek vb. yemekler verilir.
Cenaze
törenlerine katılım fazladır. Ev ve akraba ziyaretleri yapılır. Yardıma
muhtaçlar gözetilir. Fakir ve yoksullara yardım yapılır.
KÖYDE EĞLENCE
Köy eğlenceye
çok düşkündür. Köyün eğlence araçlarından yoksun oluşudur. Eğlence araçları
başta düğünler, kahvehane, çeşitli sporlar ve televizyon vb. araçlardır.
Köye 1979 yılında elektriğin gelmesiyle
eğlence araçlarında artış olmuştur. Sineması yoktur. İhtiyaçta
duyulmamaktadır. Kahvehanelerde uydu alıcısı, VCD vb. araçlardan
yararlanılmaktadır. Düğünlere ilgi fazladır. Düğünler dört gün sürer. Kadın
ve erkeklerin eğlence günleri ayrı gibi olsa da zamanla karışmıştır. Son
zamanlarda kadın erkek hep bir arada eğlenirler.
Avcılık bir
spor haline gelmiştir. Her av mevsiminde bir av sporu yapılır. Spor olarak
köyün her tarafı yürüyüş sporuna elverişlidir. Yapılır. Gençler arasında,
futbol, voleybol seyrek olarak ta yapılır.
Her yıl
haziran ayı içinde festival düzenlenir.
Köy kahvehane
hayatına çok düşkündür. Kumar oynanır. Kumar düşkünü bazı
kşiler ailevi sorumluluklarını unutanlar bile
olur.
Evlerde kış
eğlenceleri yapılır. Geleneksel arap aşı çorbası
pişirilir. Bu çorba tavuk suyundan yapılır. İçine mısırdan özel bir hamur
hazırlanır. Bu hamurla birlikte yenir. Çok acı bir çorba olması özelliğidir.
Çorbalar yendikten sora yöresel oyunlar oynanır. Seykir,
yüzük saklama vb. oyunlar oynanır.
KÖYDE
YAŞAM
Köyde sosyal
kuruluş yoktur. Köye ait bir köy konağı vardır. Henüz tam faaliyete
geçmemiştir. 1978 yılında kurulmuş, 1988 yılında
kendi binasında hizmet vermiş.bir Tarım Kredi Kooperatifi vardı. Sonra
ekonomik tedbirler nedeniyle merkeze taşınmıştır.
Köyde aile
parçalanmaları her yerde olduğu gibi sık olmasa da görülmektedir. Aile
parçalanmaları ahlaki bozukluklardan kaynaklanmaktadır. Diğer
anlaşmazlıklardan pek kopukluklar olmamaktadır. Anlaşmazlıkların çoğunu köy
ileri gelenleri ve köy ihtiyar heyeti uzlaşmaya götürür. Büyüklere saygı
duyarlar. Uzlaşılmayan anlaşmazlıkları ancak
yargı yoluyla, çözümü sağlanır.
Ortalama
aileler 4-5 kişilik ailelerdir. Hala, çocuklar, anne, baba, dede, nine, bir
arada oturan büyük aileler vardır. Genellikle. Küçük aileler çoğunluktadır.
Bir arada oturan büyük aileler de vardır.
Nüfus
planlaması mükemmel şekilde birkaç aile dışında uygulanır. Eski ailelerde
kişi sayısı fazla, yeni kurulan ailelerde çocuk sayısı az oluşu dikkat
çekmektedir. Buda planlamanın mükemmel yapıldığı ve uygulandığını gösterir.
Akrabalık
münasebetleri pek sıkı sayılmaz. Avcılar, Gökmenler,
Ekizler vb. gibi bazı soylarda akrabalık ilişkileri daha sıkıdır.
Evlenmelerde
akrabalık söz konusu değildir. Evlenme konusunda güçlük çekenlere akrabalar
arasında çözüm yolu bulunur. Gençler birbirlerini severek de evlilikler
olur. Görücü usulü de evlilikler olur. Gençler birbiriyle anlaşırlar, anne,
baba ve büyükler razı olmazsa da, kız kaçırma yoluyla da evlilikler
görülür.
Pek nadiren de
olsa yakın akrabalıklardan olan, evlilik sonucu çocuklardan geri
zekalılıklar, sakatlıklar görülür.
ULAŞIM VE
HABERLEŞME
Köy: FETHİYE-DENİZLİ karayolu
üzerinde bulunmaktadır. Mesafe olarak FETHİYE YE daha yakındır. Fethiye ye
33 Km. Çameli ye 51 Km.
dir. Köyle ilçe arası yol asfalt yol olup yer
yer üç şeritlidir. Kış aylarında Denizli yolu
Kırkpınar mevkiinde kar nedeniyle ara sıra kapanır. Karayollarının
ekipleri, yolu hemen açar. Kış aylarında sürekli bir ekip burada bulunur.
Köye bağlantılı olarak ta stabilize yollarla, Arpacık-
Çenger- İncirköy…. Arpacık-
Darıyeri- Çöğmen-
Karacaören….. Arpacık- Yayla Koru . bulunmaktadır. Yollar
açik olup, ulaşım sağlanmaktadır.
Köyde ulaşımı
sağlayan on üç üyeli bir minibüs kooperatifi bulunmaktadır. Belirli
saatlerde Fethiye – Arpacık . Arpacık- Fethiye arasında yolcu taşıma
hizmetlerini görmektedir. Çoğunlukla özel araç çok bulunmaktadır. Taksi,
minibüs, Traktör vb araçlarda ulaşım aracı olarak kullanılır.
Sebze vb.
nakliyat işlerini ise köyde bulunan kamyonlarla. Kamyonetlerle, pikaplarla,
Traktörlerle yapılır.
Köyde
haberleşme sorunu giderilmeye çalışılmıştır. Yeni camii altında on bin
abonelik, hiber kablo ile merkez
telekom a bağlantısı bulunan, evlere yer
altından yapılmış şebekesiyle abone veren, bir telefon santrali
bulunmaktadır. GSM telefoları dışarıda
çalışanların tamamında vardır. Ama nedense bu bölge unutulmuş gibidir.
TÜRKCEEL bir baz istasyonu yapmış ama köyün merkezinden iletişim
sağlamadığından köy içine de bir verici koyarak iletişimi sağlamaktadır.
AVEA şirketi de bir verici yapmaya çalışıyor. Diğer GSM şirketine de
sesleniyoruz. TELSİM e . serbest dolaşımı sağlayın yada sizlerde yatırım
yapınız.
Hazırlayan : öğr
Nevcivan Ekiz
 |